Lịch sử phát triển của vật liệu thạch cao trong dòng chảy kiến trúc

19/06/2025 10:30

Trong dòng chảy không ngừng của lịch sử kiến trúc, thạch cao là một trong những vật liệu hiếm hoi vừa cổ xưa vừa hiện đại. Từ những bức phù điêu của Ai Cập cổ đại đến các công trình trần vòm Châu Âu và ngày nay là các tòa nhà thương mại hay căn hộ hiện đại, thạch cao đã và đang không ngừng khẳng định giá trị trong thiết kế và thi công. Cùng nhìn lại hành trình phát triển của vật liệu này qua từng thời kỳ để hiểu rõ hơn vì sao thạch cao vẫn giữ vai trò quan trọng trong kiến trúc đương đại.

Lịch sử ra đời và phát triển của vật liệu thạch cao

Từ vật liệu thô sơ trong các công trình cổ đại đến giải pháp hoàn thiện trong kiến trúc hiện đại, thạch cao đã trải qua hành trình dài phát triển song hành cùng lịch sử xây dựng nhân loại.

Khởi nguồn từ các nền văn minh cổ đại

Thạch cao đã được con người khai thác và sử dụng cách đây hàng nghìn năm. Cụ thể, người Ai Cập cổ đại đã biết nung khoáng thạch cao để tạo ra vật liệu trát tường và điêu khắc trong hầm mộ hoàng gia Ai Cập. Điều này không chỉ có tác dụng trang trí mà còn giữ cho bề mặt tường bền bỉ qua hàng thiên niên kỷ.

Thạch cao cũng trở thành vật liệu phổ biến để thể hiện tính thẩm mỹ và tinh thần nghệ thuật trong kiến trúc cổ đại ở Hy Lạp và La Mã nhờ khả năng dễ tạo hình theo thiết kế.

Thế kỷ 18 - 19: Khoa học và công nghiệp hóa

Bước sang thế kỷ 18 và 19, cuộc cách mạng công nghiệp mở ra thời kỳ mới cho vật liệu xây dựng. Các nhà khoa học đã nghiên cứu sâu hơn về thành phần khoáng học và đặc tính kỹ thuật của thạch cao. Quy trình nung thạch cao trở nên hiệu quả hơn, dẫn đến sự ra đời của thạch cao công nghiệp, một dạng bột có thể đóng rắn lại khi trộn nước, giúp việc sản xuất và thi công nhanh hơn.

Từ đây, thạch cao không chỉ là vật liệu thủ công mà còn đóng vai trò quan trọng trong dây chuyền sản xuất hiện đại để tạo tấm thạch cao trong ngành xây dựng.

Thạch cao là vật liệu trát tường giúp tăng tính thẩm mỹ của hầm mộ Ai Cập và duy trì sự bền bỉ của kiến thức công trình (Nguồn: Internet)

Thạch cao trong thời kỳ tiến bộ và ứng dụng hiện đại

Nhờ cấu tạo dễ lắp ráp và trọng lượng nhẹ, các hệ giải pháp thạch cao nhanh chóng được ứng dụng rộng rãi trong các công trình thương mại, nhà ở và kiến trúc nội thất.

Thạch cao thời hiện đại không chỉ dừng lại ở vai trò tạo hình để thi công, mà còn được cải tiến với nhiều tính năng vượt trội như: thạch cao chống nóng, chịu ẩm, chống cháy, chịu nước…, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật phức tạp của các công trình đương đại.

Xu hướng sử dụng thạch cao hiện nay

Trong bối cảnh xây dựng bền vững và kiến trúc xanh, thạch cao đang trở thành lựa chọn tối ưu nhờ vào khả năng tái chế, trọng lượng nhẹ giúp giảm chi phí vận chuyển và thi công, cùng với nguồn gốc khoáng chất tự nhiên thân thiện với môi trường.

Nhiều kiến trúc sư cũng ưa chuộng sử dụng các vật liệu xây dựng từ thạch cao để lắp đặt cho công trình bởi tính linh hoạt trong tạo hình như thạch cao uốn cong, sóng lượn, thiết kế giật cấp,..., giúp thỏa mãn sự sáng tạo hơn trong việc lên thiết kế công trình.

Các tấm trần làm từ thạch cao rất dễ tạo hình thành các bật cấp giúp tăng vẻ đẹp sang trọng, hiện đại cho không gian sống (Nguồn: Internet)

Là vật liệu từng gắn liền với những công trình vĩ đại trong lịch sử, thạch cao không ngừng được cải tiến để phù hợp với nhịp phát triển của kiến trúc hiện đại. Từ sự bền vững về kỹ thuật đến tính thẩm mỹ đa dạng, thạch cao xứng đáng là lựa chọn phù hợp trong mọi công trình. Và trong tương lai, khi yếu tố môi trường và chất lượng công trình được đặt lên hàng đầu, vai trò của thạch cao chắc chắn sẽ còn tiến xa hơn trong hành trình kiến tạo không gian sống bền vững và sáng tạo.